Voorkom diplomafraude in de zorg

Stel je voor: na maandenlang ploeteren vind je eindelijk de perfecte kandidaat voor de vacature van verpleegkundige. Jasmine komt via het bemiddelingsbureau bij jou op sollicitatiegesprek. Ze is gemotiveerd, energiek én leergierig. Een maand later treedt ze bij jullie organisatie in dienst. In alle drukte ben je zelf vergeten om haar diploma's te checken. Als je dit even later alsnog doet, kom je er tot je schrik achter dat Jasmine helemaal geen geldig diploma heeft!

Je bent niet de enige die hiermee te maken heeft. Diplomafraude in de zorg komt namelijk steeds vaker voor. In 2022 kreeg de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) 95 meldingen over zorgverleners die met een vals diploma of certificaat aan het werk waren. Ook kwamen er elf meldingen binnen over een valse Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG). De IGJ geeft aan dat er steeds meer meldingen binnenkomen. Maar hoe voorkom je diplomafraude? Hieronder vertellen we je meer.

Wat kun je doen om diplomafraude te voorkomen?

Als zorgaanbieder heb je een ‘vergewisplicht’. Dit betekent dat je de geschiktheid van nieuwe zorgverleners moet onderzoeken als zij beroepsmatig zorg verlenen. Je hoeft dit volgens de wet niet te onderzoeken bij nieuwe vrijwilligers en mantelzorgers, maar dit mag wel. Vanwege de vergewisplicht is het dus belangrijk om onderzoek te doen naar de kwalificaties en het arbeidsverleden van de werknemer. Denk onder andere aan de volgende punten:

1. Controleer zelf de diploma's

Als bemiddelings- of uitzendbureaus kandidaten aandragen, gaan werkgevers er vaak vanuit dat zij controleren of de kandidaten geldige diploma’s en certificaten aanleveren. Ons advies: controleer dit altijd zelf. Als diploma’s en certificaten vervalst of ongeldig blijken, ben jij als werkgever hiervoor verantwoordelijk. Vertrouw dus niet blindelings op de controles van bemiddelings- en uitzendbureaus.

Je kan de kandidaat vragen om een digitaal uittreksel uit het diplomaregister in Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) te overleggen. Zie deze uitleg van DUO om te controleren of het uittreksel geldig is.

2. VOG

Daarnaast is een geldige VOG vaak verplicht binnen de zorg. Dit moet een originele VOG zijn die maximaal zes maanden oud is. Op de website van Justis vind je informatie over hoe je kunt zien of een VOG echt is. Laat bij voorkeur een nieuwe werknemer pas starten als de VOG binnen is. Gaat de werknemer toch al eerder van start? Neem dan in de arbeidsovereenkomst op dat die automatisch eindigt als de werknemer niet op tijd een geldige VOG aanlevert.

3. Controleer het online BIG-register

Check ook altijd het online BIG-register. In dit register staan de volgende elf beroepsgroepen genoemd: verpleegkundige, arts, tandarts, apotheker, fysiotherapeut, gezondheidszorgpsycholoog, klinisch technoloog, orthopedagoog-generalist, physician assistant, psychotherapeut en verloskundige. 

Als iemand zijn diploma behaalt, dan wordt dit automatisch geregistreerd in het BIG-register. Controleer de registratie altijd online, want op papier is een BIG-registratie makkelijk te vervalsen. Staat de werknemer niet in dit register? Dan heeft hij waarschijnlijk geen geldig diploma. 

4. Navraag doen bij IGJ en vorige werkgevers

Wist je dat je ook bij het IGJ navraag kunt doen over een zorgverlener? Zij kunnen jou vertellen of diegene in het verleden ooit een aantekening heeft gekregen. Ook vorige werkgevers kunnen je vaak nuttige informatie geven over hun oud-werknemer. Komen hier negatieve ervaringen naar voren? Vraag je dan af of je deze zorgverlener wel in dienst wil nemen.

Zorg er als werkgever dus voor dat je op meerdere manieren controleert of de nieuwe zorgverlener geschikt is om beroepsmatig zorg te verlenen. Op die manier verklein je de kans op diplomafraude.